บาดแผลที่พบในปัจจุบัน จะมีอยู่ 2 ประเภท คือ แผลเรื้อรัง และแผลเฉียบพลัน ซึ่งแผลเรื้อรังเป็นแผลที่รักษาเท่าไรก็ไม่หายสักที จึงเป็นเรื่องที่ต้องใส่ใจอย่างยิ่ง นอกจากพบแพทย์แล้ว ต้องหมั่นสังเกต และดูแลแผลเรื้อรังไม่ให้ลุกลามต่อไป
มาทำความรู้จัก...แผลเรื้อรัง
บาดแผลเรื้อรัง หรือแผลเรื้อรัง เป็นแผลที่หายยาก หรือหายช้ากว่าระยะเวลาที่ควรจะเป็น แผลอยู่ในภาวะมีการอักเสบ แต่ไม่มีการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ สังเกตได้ง่ายๆ เป็นแผลไม่หายภายใน 4 สัปดาห์ ซึ่งส่วนใหญ่แผลจะหายภายในเวลานี้ ซึ่งส่วนใหญ่ก็เกิดจากหลายปัจจัย ส่วนใหญ่พบในผู้สูงอายุ วัยกลางคน และผู้ที่มีโรคประจำตัวบางอย่าง เช่น เบาหวาน ซึ่งในปี 2563 กรมโรคไม่ติดต่อ รายงานว่าพบผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานในประเทศไทยถึง 5 ล้านคน
สาเหตุ...ที่พบบ่อยของแผลเรื้อรัง
- โรคเบาหวาน โดยพบมากที่สุดบริเวณเท้า เนื่องจากโรคเบาหวานทำให้ปลายประสาทเสื่อม เกิดภาวะชาที่ปลายมือปลายเท้า เกิดแผลไม่รู้ตัว รู้อีกทีตอนแผลใหญ่มากแล้ว ทำให้รักษายาก หายช้า
- แผลกดทับ เป็นแผลที่เกิดจากการนอนติดเตียงเป็นเวลานาน ทำให้เนื้อเยื่อใต้ผิวหนังถูกทำลายแบบเฉพาะที่ และทำให้เกิดแผลขึ้นมา พบมาบริเวณ ปุ่มกระดูกต่างๆ เช่น ส้นเท้า ก้นกบ ด้านข้างสะโพก เป็นต้น
- แผลจากอุบัติเหตุ เป็นแผลที่ได้รับการดูแลไม่ถูกต้องตั้งแต่แรก ทำให้เกิดแผลเรื้อรังตามมา
- แผลจากหลอดเลือดดำเสื่อม และหลอดเลือดแดงตีบตัน เกิดจากโรคหรือยาบางอย่าง ทำให้เลือดไม่เลี้ยงปลายมือปลายเท้า เกิดเป็นเนื้อตายสีดำ
วิธีการดูแลแผลเรื้อรัง

- การรักษาความสะอาดของแผล ควรทำความสะอาดแผลอย่างสม่ำเสมอ ด้วยล้างแผลด้วยน้ำสบู่ น้ำอุ่น หรือน้ำเกลือล้างแผล หลังจากนั้นซับแผลเบาๆ ด้วยผ้าสะอาดให้แห้ง และหลีกเลี่ยงไม่ให้แผลโดนน้ำหรือโดนสิ่งสกปรก เพราะจะทำให้แผลเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้
*หมายเหตุ: หลีกเลี่ยงการใช้แอลกอฮอล์ล้างแผลเด็ดขาด เนื่องจากแอลกอฮอล์จะไปทำลายโปรตีนในเนื้อเยื่อ - ปิดแผลให้สนิท หลังจากทำความสะอาดแผล และเช็ดแผลให้แห้งแล้ว ควรทายายับยั้งเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนัง เช่น ตัวยามิวไพโรซิน (Mupirocin) หลังจากทายาฆ่าเชื้อแล้ว ให้ปิดแผลด้วยผ้าปิดแผลให้สนิท
- สังเกตอาการของแผลอยู่สม่ำเสมอ เพราะหากอาการปวด บวมแดง หรือมีหนอง ควรรีบพบแพทย์ทันที อย่าปล่อยทิ้งไว้นาน
- หมั่นเช็ก หรือตรวจร่างกายอยู่เสมอ ให้ทราบว่าตัวเองมีโรคประจำตัวอะไรหรือไม่ เพื่อจะได้ดูแลตนเองได้อย่างถูกต้อง ทั้งนี้ควรดูแลทั้งร่างกายควบคู่จิตใจ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ผ่อนคลายจิตใจ ขจัดความเครียด
แผลเรื้อรัง เป็นแผลที่เราควรระมัดระวัง และต้องดูแลเอาใจใส่เป็นพิเศษ หากปล่อยแผลทิ้งไว้เป็นเวลานานๆ อาจจะเกิดความรุนแรงต่อแผลได้ ซึ่งแน่นอนว่าคงไม่มีใครอยากได้รับบาดเจ็บจากแผลแน่นอน ดังนั้นการดูแลรักษา สังเกตอาการตัวเองอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยเยียวยาบาดแผลให้ดีขึ้นได้ อีกทั้งเป็นการป้องกันบาดแผลไม่ให้รุนแรงอีกด้วย
อ้างอิงจาก
- คำศัพท์แพทย์ศาสตร์. คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. (2564), จาก https://med.mahidol.ac.th/surgery/sites/default/files/public/pdf/wound%20management.Jan_.%2031,2011.pdf
- กองโรคไม่ติดต่อ. กรมควบคุมโรค. (2564), จาก https://ddc.moph.go.th/brc/news.php
- สยามรัฐออนไลน์. กรมควบคุมโรค. แผลเรื้อรัง ปล่อยไว้ยิ่งนานยิ่งอันตราย. (2564), จาก https://siamrath.co.th/n/62110